อัลตราซาวด์

     อัลตราซาวด์ หรือภาษาอังกฤษว่า Ultrasound คือ เครื่องมือการตรวจอวัยวะภายในร่างกายซึ่งใช้คลื่นเสียงความถี่สูง(เกิน 20,000รอบ/วินาที)

     ข้อดีก็คือ อัลตราซาวด์ ปลอดภัย ตรวจได้รวดเร็ว สะดวก ไม่เจ็บปวด สามารถตรวจได้หลาย ๆ มุมมอง ปัจจุบันยังมี Color Doppler Ultresound ซึ่งจะแสดงภาพเป็นสีต่าง ๆ เช่น แดง,น้ำเงิน,เหลือง เป็นต้น อัลตราซาวด์แบบนี้จะใช้ตรวจหัวใจและหลอดเลือด โดยอาศัยหลักการเปลี่ยนแปลงของความถี่ในขณะที่วัตถุนั้นมีการเคลื่อนที่ โดยถ้าวัตถุนั้นวิ่งเข้าใกล้หัวตรวจ จะเกิดการเสริมความเร็วความถี่ก็จะสูงขึ้น(นิยมตั้งค่าให้เป็นสีแดง) ในทางตรงกันข้าม ถ้าวัตถุนั้นวิ่งออกห่างจากหัวตรวจ ความถี่ก็จะลดต่ำลง(นิยมตั้งเป็นสีน้ำเงิน) โดยอาศัยเม็ดเลือดแดงในเส้นเลือดและหัวใจเป็นตัวหลักทำให้เกิดภาพ

     อัลตราซาวด์มีประโยชน์ในทางการแพทย์เป็นอย่างมาก เช่น การอัลตราซาวด์เด็กในท้องแม่ แต่ที่ใช้เพื่อการวินิจฉัยโรคจะเป็นการตรวจช่องท้องเพื่อดู ตับ ไต ถุงน้ำดี ท่อน้ำดี ตับอ่อน ม้าม อวัยวะสืบพันธุ์สตรี เช่น มดลูก รังไข่ นอกจากนี้ยังใช้ตรวจโรคและอวัยวะอื่น ๆ ได้อีกมากเช่น ต่อมไทรอยด์ ต่อมลูกหมาก ต่อมน้ำลาย หลอดเลือดดำ หลอดเลือดแดง โดยการวางหัวตรวจสัมผัสที่ผิวหนังเท่านั้น

     เมื่อเปรียบเทียบกับเอกซเรย์แล้ว อัลตราซาวด์มีความปลอดภัยในแง่ที่ไม่ต้องการมีการใช้รังสี ทำให้ไม่ต้องกังวลถึงผลกระทบของรังสีต่อตัวเรา โดยเฉพาะเมื่อใช้อัลตราซาวด์ในการตรวจทารกที่อยู่ในครรภ์ จึงมีความปลอดภัยสูงมาก ปัจจุบันยังไม่มีการรายงานผลกระทบทางชีววิทยาหรืออันตรายต่อผู้ได้รับการตรวจจากการใช้อัลตราซาวด์เลย

     เมื่อผู้ป่วยจะมารับการตรวจอัลตราซาวด์ ในบางการตรวจอาจต้องเตรียมตัวาบ้าง เช่น ถ้าต้องการตรวจช่องท้องส่วนบนก็ควรจะงดอาหารประมาณ 4-6 ชม. เพื่อให้แก๊สในลำไส้น้อยจะได้ตรวจง่ายและชัดเจน และถุงน้ำดีพองเต็มที่

     แต่ถ้าคนไข้ต้องการจะตรวจดูไต หรือช่องท้องส่วนล่างก็ต้องดื่มน้ำมาก ๆ และกลั้นปัสสาวะเอาไว้ ประมาณ 2 ชั่วโมง จึงจะตรวจได้ จุดประสงค์คือ ต้องการให้กระเพาะปัสสาวะพองตัวมาก ๆ จนไตดันลำไส้ขึ้นไปทางด้านบน ทำให้แพทย์สามารถตรวจมองเห็นมดลูกและปีกมดลูกได้ชัดเจน