หมอรังสี มีเรื่องเล่า ตอนที่ 1
ภาวะหลอดเลือดสมองอุดตันเฉียบพลัน (Acute Ischemic Stroke)
- ภาวะหลอดเลือดสมองอุดตันเฉียบพลัน (Acute Ishemic stroke) เกิดจากหลอดเลือดสมองถูกลิ่มเลือดอุดตันอย่างทันทีทันใด ผู้ป่วยมักมีอาการ อัมพฤกษ์หรืออัมพาตอย่างเฉียบพลัน ถ้าไม่ได้รับการเปิดหลอดเลือดหรือการรักษาภายในระยะเวลาที่กำหนด ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะไม่สามารถหายได้เอง
- ถ้ามาถึงมือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญภายใน 4.5 ชั่วโมง ผู้ป่วยจะมีโอกาสได้รับการรักษาโดยการให้ยา
- ถ้ามาถึงมือแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ≥ 4.5 ชั่วโมงขึ้นไป ผู้ป่วยมีโอกาสได้รับการรักษาด้วยอุปกรณ์ลากลิ่มเลือดออกจากหลอดเลือดสมอง
อาการที่พบได้บ่อย
ผู้ป่วยจะมีอาการได้หลากหลายเช่น อัมพาตครึ่งซีก อัมพฤกษ์บางส่วน ขยับแขนขาได้ไม่สะดวก พูดไม่ชัด ฟังไม่เข้าใจ ใบหน้าเบี้ยวครึ่งซีก มุมปากตกข้างเดียว หรือถ้ารุนแรงมากอาจจะทำให้หมดสติ ปลุกไม่ตื่นเลยก็เป็นได้
การทำ CT (Computer Tomography) หรือ MRI (Magnetic Resonance Imaging) ของสมอง
CT และ MRI ของสมองเป็นเครื่องมือทางรังสีวิทยาที่สำคัญในการใช้ตรวจวินิจฉัยว่าผู้ป่วยมีหลอดเลือดสมองอุดตันจริงหรือไม่ และสามารถใช้ประเมินรูปแบบการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ป่วยรายนั้น ๆ ได้อีกด้วย โดยจำเป็นจะต้องมีรังสีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านรังสีวินิจฉัยระบบประสาทขั้นสูงและแพทย์รังสีร่วมรักษาระบบประสาทในการแปลผลให้ถูกต้อง
การลากลิ่มเลือดออกจากหลอดเลือดสมอง (Mechanical Thrombectomy)
การลากลิ่มเลือดออกจากหลอดเลือดสมอง (Mechanical Thrombectomy) เป็นการรักษาเฉพาะที่แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านรังสีร่วมรักษาระบบประสาทต้องทำการใส่สายสวนหลอดเลือดขนาดเล็กเข้าไปในหลอดเลือดแดงใหญ่ของผู้ป่วยโดยอาศัยการนำทางจากภาพทางรังสีวิทยาวินิจฉัย เพื่อนำอุปกรณ์ที่ใช้ลากหรือดูดลิ่มเลือดให้เข้าไปถึงลิ่มเลือดที่อุดตันอยู่ในสมอง และนำลิ่มเลือดออกจากหลอดเลือดผู้ป่วย เพื่อให้เลือดกลับไปเลี้ยงสมองได้ตามปกติ
ผลลัพท์ของการรักษา
- ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองอุดตันที่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีภายในระยะเวลาที่กำหนด ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะสามารถหายจากอาการอัมพฤกษ์หรืออัมพาตได้ภายในเวลาอันรวดเร็ว หรืออย่างน้อยอาการก็ลดลงจนอาจหายขาดได้ในระยะยาวต่อไป
- ทั้งนี้โรงพยาบาลศิริราชเป็นโรงพยาบาลที่มีทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญครบทุกสาขารวมถึงเทคโนโลยีการตรวจและรักษาที่ทันสมัยเช่น CT และ MRI สมองที่ต้องอาศัยการแปลผลภาพทางรังสีวินิจฉัยระบบประสาทขั้นสูงโดยแพทย์รังสีวินิจฉัยระบบประสาทและการลากลิ่มเลือดออกจากสมองที่ทำโดยแพทย์เฉพาะทางรังสีร่วมรักษาระบบประสาท ทำให้เราพร้อมรับมือกับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองได้ทุกรูปแบบ
- สำหรับบุคคลทั่วไปถ้าพบว่าคนใกล้ตัวมีอาการที่สงสัยภาวะหลอดเลือดสมองอุดตันให้รีบพาไปโรงพยาบาลใกล้เคียงให้เร็วที่สุด หรือโทร 1669 เพื่อขอคำปรึกษาและทางเจ้าหน้าที่จะสามารถประสานงานให้มีการไปรับตัวผู้ป่วยให้มาถึงโรงพยาบาลให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ต่อไป
- ด้วยความหวังดี อจ.นพ. ภัทรวิทย์ วิทยาสุข แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านรังสีร่วมรักษาระบบประสาท ภาควิชารังสีวิทยา โรงพยาบาลศิริราช
